نتایج بررسی کمیته حقیقت یاب چیلکات: تجاوز به عراق غیرضروری بود

نتایج تحقیق درباره نقش انگلیس در تهاجم سال 2003 تحت رهبری امریکا به عراق به انتقاد از مداخله نظامی و محکوم کردن تونی بلر نخست وزیر اسبق برای اشتیاق به حمایت از جورج دابلیو بوش رئیس جمهوری پیشین امریکا در این معرکه منتهی شده است.

کمیته حقیقت یاب نقش انگلیس در جنگ عراق موسوم به کمیته چیلکات، در سال 2009 با هدف بررسی درباره جنجالی ترین مداخله نظامی این کشور پس از جنگ جهانی دوم، تشکیل شد و روز چهارشنبه گزارشی 6 هزار صفحه‌ای خود درباره این موضوع را منتشر کرد.

در این گزارش به شدت از تصمیم دولت انگلیس برای مداخله نظامی در عراق انتقاد شده است.

این گزارش می‌افزاید شرایطی که انگلیس آنرا مبنای قانونی برای مداخله نظامی در عراق قرار داد «اصلاً قابل پذیرش»  نبود. 

اطلاعات ناقص

این گزارش خاطر نشان می‌کند که بلر موضوع این جنگ را با «اطمینانی که اصلاً قابل توجیه نبود» و بر اساس اطلاعات «نادرست» درباره تسلیحات ادعایی کشتار جمعی عراق مطرح کرد و این اطلاعات به شکلی شایسته به چالش کشیده نشد. 

امریکا و انگلیس داشتن سلاحهای کشتار جمعی را بهانه ای برای آغاز تهاجم نظامی به عراق قرار دادند. 

سر جان چیلکات، رئیس این کمیته حقیقت یاب که این گزارش را ارائه کرد، گفت: «مستندات برای بررسی همگان قابل دسترسی است. (این گزارش) شرح ماوقع مداخله ای است که کاملاً با دشواری مواجه شد و (ما امروز) شاهد عواقب و تبعات آن هستیم.»

وی تصریح کرد: «درسی که از این موضوع می‌توان گرفت این است که هر جوانب مداخله نظامی باید با نهایت دقت مورد ارزیابی و بحث قرار گیرد و به چالش کشیده شود. زمانی که تصمیمی اتخاذ می‌شود، باید به طور کامل اجرا شود. متأسفانه، این موضوع در رابطه با اقدامات دولت انگلیس در عراق در نظر گرفته نشده است.»

بلر خطاب به بوش: به هر قیمتی با تو خواهم بود

از مدت‌ها پیش شایعه شده است که بلر در تعاملات خصوصی با رئیس جمهوری امریکا در حین برنامه ریزی برای حمله به عراق، از بوش به شدت حمایت کرده است.

نتایج بررسی این کمیته افشا کرد که بلر در آن زمان به بوش وعده داده است: «به هر قیمتی با تو خواهم بود.»

بلر نامه‌ای دست نویس به بوش فرستاد و سخنان وی در روز 12 سپتامبر 2002 را شش ماه پیش از تجاوز نظامی به عراق، «معرکه» خوانده بود.

در این نامه آمده است: «جورج عزیز، این سخنرانی معرکه بود. این سخنرانی ما را دقیقا در راهبرد درست برای انجام این کار قرار داد. اقبال از آن بسیار مثبت بود و (پاسخ) خوبی به هر کسی است که اکنون آن (تصمیم) را به چالش بکشد. بسیار خوب بود. دوست همیشگی‌ات، تونی.»

روابط با امریکا یک «فاکتور تعیین کننده»

نتایج بررسی این کمیته اذعان دارد که تمایل بلر برای حفظ روابط ویژه انگلیس با واشنگتن یک «فاکتور تعیین کننده» در تصمیم برای پیوستن به جنگ بود.

نتایج این بررسی حاکی است، پس از حملات 11 سپتامبر 2001 در امریکا، بلر «نقشی فعال و عمده» در زمینه تشکیل ائتلاف ضد تروریسم داشت.

اقدام نظامی «آخرین گزینه» نبود

بعلاوه نتایج این بررسی تصریح می‌کند که اقدام نظامی «آخرین گزینه» نبود و انگلیس پیش از آنکه گزینه‌های صلح آمیز را امتحان کند، تصمیم به ورود به جنگ گرفت.

«هیچ تهدید قریب الوقوعی وجود نداشت»

این گزارش همچنین خاطر نشان می‌کند که «هیچ تهدید قریب الوقوعی» از سوی صدام حسین دیکتاتور اسبق عراق در سال 2003 وجود نداشت.

بلر پیش از آغاز حمله نظامی به عراق به نمایندگان پارلمان انگلیس گفت اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهد که صدام حسین تسلیحات اتمی،بیولوژیکی و شیمیایی «فعال»، «در حال افزایش» و «آماده بکاری گیری» در اختیار دارد. 

پیش از آنکه این گزارش منتشر شود، دیوان بین المللی کیفری موضوع محاکمه بلر به اتهام ارتکاب جنایات جنگی در خلال جنگ عراق را رد کرده بود.

دیوان بین المللی کیفری اعلام کرد در عوض دادستان‌های این دیوان گزارش چیلکات را به منظور بررسی جنایات جنگی نظامیان انگلیسی در عراق مورد بررسی قرار خواهد داد که این موضوع خشم خانواده‌های سربازان کشته شده انگلیسی در عراق را به دنبال داشت.

این دیوان اعلام کرد که بررسی درباره تصمیم برای آغاز این جنگ خارج از صلاحیت آن است؛ این بدان معناست که بلر  تحت تعقیب قرار نخواهد گرفت. 

همچنین شماری از قانون گذاران انگلیسی به دنبال آن هستند تا بلر را با استفاده از یک قانون قدیمی پارلمان تحت تعقیب قانونی قرار دهند.

این قانون گذاران تأکید دارند که نخست وزیر اسبق باید به خاطر نقض وظایف قانونی خود و کشاندن کشور به جنگی غیرقانونی تحت تعقیب قرار گیرد. 

این رویه هرچند که از سال 1806 تاکنون از آن استفاده نشده است به سادگی به نمایندگان امکان می دهد لایحه استیضاح را با ارائه مستندات پشتیبان ارائه کنند. را برای استیضاح ارائه کنند. برای تصویب لایحه استیضاح کسب حداقل آرای لازم ضروری است. 

از آن استفاده نشده است، نیازمند ارائه پیشنهاد از سوی نمایندگان پارلمان و مدارکی در جهت تایید آن است تا براساس آن بتوان نخست وزیر را تحت تعقیب قانونی قرار داد. همچنین اکثریت آراء به منظور محکوم کردن نخست وزیر برای تایید نهایی لازم است.

همچنین ممکن است خانواده های سربازان کشته شده در جنگ عراق به اتهام تخطی بلر از اختیارات قانونی خود و در اثر آن تلفات وسیع نظامیان انگلیسی در جنگ علیه او به دادگاه شکایت کنند.  در خلال تجاوز نظامی انگلیس به عراق حدود 179 سرباز کشته شدند.

این تجاوز نظامی عراق را به هرج و مرج کشاند و در نتیجه آن درگیری‌های مرگباری این کشور عربی را فرا گرفت که موجب به وجود آمدن گروه‌های تروریستی نظیر داعش در منطقه شد. در تجاوز نظامی امریکا و انگلیس به عراق همچنین بیش از یک میلیون عراقی کشته شدند.

 امینه تیلور، خبرنگار پرس‌تی‌وی در لندن، درباره انتشار این گزارش گفت خانواده های بسیاری از مردم بریتانیا و خانواده های سربازان کشته و مجروح شده در تهاجم نظامی این کشور به عراق از مدت ها قبل بی صبرانه منتظر انتشار این گزارش بودند.

تیلور افزود آنها خواهان محاکمه تونی بلر نخست‌وزیر سابق (انگلیس) در یک دادگاه بین المللی هستند. با این حال چنین خواسته ای در حال حاضر دور از ذهن به نظر می رسد.

خبرنگار پرس تی وی در ادامه گفت لحظه اعلام یافته های گزارش چیلکات، برای بسیاری که نزدیکان خود را در جنگ عراق از دست داده بودند بسیار غم انگیز بود. آنها بر این عقیده هستند که صرف عذر خواهی تونی بلر نمی تواند مشکلات آنها را بر طرف کند. چرا که تصمیمات وی بود که ورود بریتانیا به کارزار جنگ عراق را رقم زد .

تیلور در پایان گفت:  «اما آن بیرون (اشاره به تظاهرات کنندگان خارج از محل برگزاری جلسه قرائت گزارش چیلکات) خانواده‌هایی هستند که عزیزانشان پس از اینکه خانه را ترک کردند، دیگر بازنگشتند. و این (مرثیه) فقط برای آنهایی نیست که جان خود را از دست دادند، همچنین درباره آنهایی است که به شدت مجروح شدند و آنهایی که به دلیل فشار ناشی از صدمات روحی ناشی از جنگ دیگر مثل سابق نشدند. پس این فقط موضوعِ از دست دادن 179 سرباز وظیفه نیست، اعضای خانواده‌شان و دوستانشان هم هستند و آنهایی که به خانه بازگشتند در حالی که مثل سابق نبودند.»

 استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.co.uk