نقلوانتقال جهانی سلاح و جنگافزارها طی 5 سال گذشته به بالاترین میزان خود پس از پایان جنگ سرد رسیده است.
بنا بر گزارش «مؤسسۀ بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم»، که بهاختصار «سیپری» نامیده میشود، میزان تجارت اسلحه بین سالهای 2012 تا 2016 بیش از هر دورۀ 5 سالۀ دیگری بعد از سال 1990 بوده است.
در این گزارش آمده است خاورمیانه میزان واردات سلاح خود را در 5 سال گذشته، تقریباً 2 برابر کرده است.
عربستان سعودی که تهاجم وحشیانهاش به یمن جان صدها غیرنظامی را گرفته، دومین واردکنندۀ بزرگ اسلحه پس از هند است. میزان واردات سلاح عربستان که بیشتر از کشورهای امریکا و بریتانیا صورت میگیرد، 212 درصد افزایش داشته است.
طبق این گزارش، آسیا دریافتکنندۀ اصلی اسلحه در جهان است. در میان کشورهای آسیایی، هند با اختصاص 13 درصد از واردات جهانی اسلحه به خود، از رقبای اصلی یعنی چین و پاکستان پیشی گرفته است.
هند اکثر سلاحهای خود را از روسیه وارد میکند، این در حالی است که عربستان سعودی در زمینۀ تأمین سلاح بهشدت به امریکا وابسته است. امریکا و روسیه درمجموع بیش از نیمی از صادرات اسلحه را در جهان انجام میدهند. چین، فرانسه و آلمان نیز در میان 5 صادرکنندۀ نخست اسلحه هستند.
سیمون ویزمن، یکی از پژوهشگران ارشد مؤسسۀ سیپری، گفت: «قارۀ آسیا که هنوز هیچ ابزاری برای کنترل تسلیحات در منطقه ندارد، همچنان به توسعۀ تجهیزات جنگی خود ادامه میدهد.»
ویتنام نیز واردات اسلحۀ خود را تا 202 درصد افزایش داده و بر همین اساس، در فهرست 10 واردکنندۀ اصلی سلاح قرار گرفته است. این کشور پیش از این در رتبۀ بیست و نهم این فهرست قرار داشت.
ویزمن گفت: «چین در حال جایگزینی محصولات بومی با اسلحههای وارداتی است، اما هند همچنان به بسیاری از تأمینکنندگان اصلی اسلحه ازجمله روسیه، امریکا، کشورهای اروپایی، اسرائیل و کرۀ جنوبی وابسته است.»
علیرغم وجود آمار و ارقام سرسامآور واردات اسلحه در خاورمیانه، که شامل افزایش 245 درصدی واردات اسلحه به قطر نیز میشود، ایران تنها 1.2 درصد از مجموع نقل و انتقالات اسلحه را در منطقه به خود اختصاص داده است.
ایران در سال 2016 (95) سامانۀ دفاع موشکی اس 300 را از روسیه تحویل گرفت. این تنها اقدام قابلتوجه ایران در زمینۀ واردات سلاح از سال 2007 بوده است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران، در پاسخ به هشدار دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، مبنی بر اینکه ایران را به خاطر آزمایش موشکی اخیرش «تحت نظر» قرار داده، گفت: «ما هیچگاه از سلاحهای خود علیه دیگری جز در دفاع مشروع استفاده نخواهیم کرد. ببینیم آیا کسانی که (از توانمندی موشکی ما) شکایت میکنند حاضرند همین حرف را تکرار کنند؟»
پیتر ویزمن، یکی دیگر از پژوهشگران ارشد سیپری، گفت: «طی 5 سال گذشته بیشتر کشورهای خاورمیانه در زمینۀ توسعۀ تواناییهای نظامی پیشرفتۀ خود از امریکا و اروپا پیشی گرفتهاند.»
افزایش تقاضا برای اسلحه در خاورمیانه با کاهش قیمت نفت همراه بود.
وی افزود: «بهرغم کاهش بهای نفت در سال 2016، کشورهای منطقه همچنان به خرید اسلحه ادامه دادند، چراکه آن را ابزاری حیاتی برای مقابله با درگیریها و تنشهای منطقهای میدانند.»
بر اساس این گزارش، چین صادرات اسلحۀ خود را از 3.8 درصد بین سالهای 2007 و 2011 تا 6.2 درصد افزایش داده است. این در حالی است که آلمان میزان صادرات خود را تا 36 درصد کاهش داده است. در همین راستا، الجزایر بزرگترین واردکنندۀ اسلحه در آفریقا بوده است.
اود فلوران، مدیر بخشی هزینههای نظامی و تسلیحاتی مؤسسۀ سیپری، گفت: «امریکا بزرگترین تأمینکنندۀ سلاح برای بیش از 100 کشور در سراسر جهان است.»
سه مشتری اصلی امریکا در بازار تجارت اسلحه، عربستان سعودی، امارات و ترکیه هستند. عربستان سعودی بازاری پرسود برای لندن است، چراکه بریتانیا تقریباً نیمی از کل سلاحهای تولیدی خود را به عربستان فروخته است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تیوی فارسی» بلامانع است.