دُم یک دایناسور 99 میلیون ساله در کهربایی بهاندازۀ یک برگۀ زردآلو در بازاری در میانمار کشف شده است.
ژینگ لیدا، یک دیرینهشناس اهل چین، این کهربای ارزشمند را در یک بازار فروش کهربا در شمال کشور میانمار و نزدیک مرز چین کشف کرد.
معاملهگران اهل برمه که تصور میکردند آنچه درون این کهربا قرار دارد، بقای یک گیاه است، آن را برای بهکارگیری در ساخت جواهرات صیقل داده بودند.
ژینگ در گفتوگو با شبکۀ خبری سیانان امریکا گفت: «من متوجه شدم آنچه درون این کهرباست، یک مهرهدار و احتمالاً ددپا است، نه یک گیاه.»
ددپایان یا تروپودها، زیرراستهای از دایناسورهای گوشتخوار و دوپای آغازین بودند که دورۀ شکوفاییشان حدود 220 میلیون سال پیش برآورد شده است.
ژینگ افزود: «مطمئن نیستم که فروشنده واقعاً اهمیت این نمونه را درک میکرد یا نه، اما قیمت را افزایش نداد.»
یافتههای مربوط به این اکتشاف بیسابقه که اطلاعات دست اولی از ظاهر دایناسورها ارائه میدهد، در شمارۀ جدید مجلۀ «زیستشناسی معاصر» (Current Biology) منتشر شده است.
رایان مککلار، یک دیرینهشناس در موزۀ سلطنتی ساسکاچوان در کانادا، که مقالۀ مربوط به این اکتشاف را بهاتفاق ژینگ نوشته است، گفت وقتی برای نخستین بار قطعۀ کهربا را دید، بسیار شگفتزده شد.
وی افزود: «جزئیات به بهترین نحو و در سه بُعد در این کهربا قابلمشاهده هستند.»
به گفتۀ مککلار پیشتر قطعاتی از بال پرندگان همدوره با دایناسورها کشف شده بود، اما این اولین بار است که بخشی از اسکلت مومیاییشدۀ یک دایناسور کشف میشود.
این دُم متعلق به یک تهیدمخزندۀ جوان است که اندازۀ یک گنجشک بوده است. این گروه از دایناسورها از راستۀ پرندهددپایان هستند.
کهربای کشفشده 6.5 گرم وزن دارد و تکههای استخوان و پر دایناسور در آن قابلمشاهده است.
مشاهدۀ پرهای موجود در کهربای کشفشده در زیر میکروسکوپ بیانگر آن هستند که دایناسور به رنگ قهوهای بلوطی و سفید بوده است.
بر اساس یافتههای مککلار این موجود دارای یک دُم شلاقمانند شبیه به موش بوده است. با این تفاوت که این دُم دارای پرهای کانتو (پوششی) -شبیه به پرهایی که به پرندگان شکل و رنگ میبخشد- بوده است.
این دیرینهشناس افزود: «هرچه بیشتر به این دایناسورهای پردار و میزان گسترده بودن پرها در این نوع نگاه میکنیم، نمای پوستهپوستهای که از یک دایناسور ولاسیرپتر تصویر میشود، غلطتر به نظر میرسد و بهنظر میرسد که آنها بسیار بیش ازآنچه تصور میشد، در نمای کلی به پرندهها شبیه میشوند.»
ولاسیرپتر یا «دزد چابک» دایناسوری از دستۀ ددپایان است که کمتر از یک متر قد داشته است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.