همۀ آن‌چه باید دربارۀ انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا بدانید

در تاریخ 18 آبان سال جاری انتخابات برای برگزیدنِ چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ امریکا از میان هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات، و دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه، برگزار خواهد شد.

براساس تازه‌ترین گزارش‎ها حدود 146 میلیون‌نفر برای رأی‎دادن نام‌نویسی کرده‎اند و چنانچه فرض کنیم مشارکت طبق معمول بین 60 تا 65 درصد خواهد بود، بین 120 تا 130 میلیون رأی‌دهنده، رئیس‌جمهور جدید امریکا را می‌‎گزینند.

مطابق انتخابات‌ معمولِ امریکا، رقابت اصلی بین 2 نامزد حزب‌های اصلی، یعنی دموکرات‎ها و جمهوری‌خواهان خواهد بود، اما در بین نامزدهای دیگر این انتخابات، گری جانسون، نامزد حزب لیبرال، امید به کسب آرائی اندک دارد.

البته نظام پیچیدۀ برگزاری انتخابات در امریکا با توجه به گستردگیِ این کشور با دیگر کشورهای جهان تفاوت دارد، در ذیل نمایی کلی از نظام انتخابات ایالات متحده ارائه شده‌است:

مجمع گزینندگان یا هیئت‌های انتخاباتی چیستند؟

هر کدام از 50 ایالت امریکا، یک عدد مختص به خود دارند که نشان‌دهندۀ تعداد «اعضای هیئت‌های انتخاباتی» این ایالت است. براساس قانون اساسی امریکا، تعداد اعضای هیئت‎های انتخاباتی در هر ایالت معادل مجموع تعداد نمایندگان آن ایالت در مجلس نمایندگان و مجلس سنای امریکا است. بنابراین هر چه ایالتی پرجمعیت‎تر باشد، تعداد اعضای هیئت‎های انتخاباتی آن نیز بیشتر خواهد بود.

به عنوان مثال، کالیفرنیا دارای 55 رأی الکترال (عضو هیئت‌های انتخاباتی) است. در حالی که ایالت‌های کوچکی مانند وایومینگ یا واشنگتن دی سی، تنها 3 رأی الکترال دارند.

جمع رأی الکترالِ همۀ ایالات امریکا معادل 538 رأی است و بنابراین یک نامزد برای برنده‌شدن باید 270 رأی الکترال را کسب کند. یعنی نیمی از کل به علاوۀ یک.

در واقع شهروندان امریکایی مستقیماً رئیس‌جمهور و معاونش را انتخاب نمی‎کنند، بلکه در حقیقت با آراء خود، اعضای هیئت‎های انتخاباتی را  که معمولاً متعهد به رأی دادن به نامزد خاصی هستند را برمی‌گزینند.

اگرچه با آراء مردمی حتی به صورت غیرمستقیم، رئیس‌جمهور در همان مرحلۀ اول مشخص می‌شود، اما افراد انتخاب‌شده به عنوان اعضای هیئت‎های انتخاباتی نیز یک ماه بعداز برگزاری انتخابات عمومی، به صورت نمادین در کنگرۀ امریکا گرد هم جمع می‌آیند و آراء خود را برای انتخاب رئیس‌جمهور به صندوق‌ می‌اندازند.

دریافت‌کنندۀ اکثر آراء الکترالِ یک ایالت، برندۀ تمام آن‌هاست

اما نکتۀ مهم و تعیین‌کننده در انتخابات امریکا این است که در همۀ ایالت‌های این کشور به غیر از دو ایالت مین و نبراسکا، اگر یک نامزد اکثریت آراء الکترال را به دست‌بیاورد، کل آراء الکترال آن ایالت را از آن خود می‌کند.

بنابراین، کلید پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، هدف قرار دادن ایالات بزرگ و پرجمعیت است.

در طول برگزاری دوره‌های مختلف انتخابات ریاست‌‎جمهوری در امریکا، تا حدی مشخص شده‌است که دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در کدام ایالت‌ها همواره پیروزی قاطع به دست می‌آوردند.

ستادهای انتخاباتیِ هر حزب به همین دلیل، در طول مبارزات انتخاباتی بیشترین تمرکز خود را برای فعالیت و حفظ آراء قاطع خود در ایالات مهم دارند.

اما در عین حال، ایالاتی وجود دارند که در طول دوره‎‏های انتخابات، عملکرد متفاوتی داشته‌اند و تمایل قاطع آن‌‎ها به یکی از احزاب مشخص نشده‎‏است، این ایالت‌‎های به اصطلاح «چرخشی» در بسیاری از مواقع، تعیین‌کنندۀ نتیجۀ انتخابات هستند.

ایالات چرخشی کدامند؟

ایالات چرخشی بسیار مؤثر در انتخابات 2016 امریکا، فلوریدا، اوهایو و پنسیلوانیا هستند. ایالت‌های ویسکانسین، نیوهمشایر، مینه‌سوتا، آیووا، میشیگان، نوادا، کلرادو و کارولینای شمالی نیز مهم تلقی می‎شوند.  

این ایالات را می‏توان در این انتخابات به سه دسته تقسیم کرد:

1. فلوریدا و اوهایو

فلوریدا و اوهایو، سومین و هفتمین ایالات امریکا از نظر وسعت هستند و به ترتیب 29 و 18 رأی الکترال دارند.

اهمیت این ایالات از آن جهت است که آراء آن‌ها اگرچه چرخشی بوده و هر بار معطوف به حزب متفاوتی شده‌است، اما طی 5 دهۀ گذشته رأی این دو ایالت با رأی اکثریت مطابقت داشته‌‏است.

از سال 1960 تا کنون نتیجۀ انتخابات در ایالت اوهایو با نتیجۀ کل آن در سراسر امریکا یکسان بوده‌‏است و در فلوریدا نیز از همان تاریخ تنها یکبار آراء مردم با نتیجۀ انتخابات در سایر ایالت‌ها متناقض بود.

بنابراین، تعجب‏آور نیست که ترامپ و کلینتون در طول مبارزات انتخاباتی خود تمرکز زیادی بر این 2 ایالت داشتند.

2. ایالت‌های حیاتی برای ترامپ

موضوع عدم محبوبیت ترامپ در میان برخی از جمهوری‎خواهان، منجر به آن شد که برخی از ایالاتی که در انتخابات گذشته قاطعانه به جمهوری‎خواهان رأی می‌دادند، در انتخابات 2016 به دموکرات‎ها روی بیاورند.

هنگامی که در انتخابات سال 2008، باراک اوباما، رئیس‌جمهور کنونی و دموکرات امریکا، آراء ایالت کارولینای شمالی را به دست‎آورد، نخستین بار بود که پس از جیمی کارتر، مردم این ایالت به یک دموکرات رأی می‎دانند. در حال حاضر مشخص نیست که این ایالت رو به چه نامزدی خواهد آورد.

کلینتون در حال حاضر براساس نظرسنجی‌ها امیدوار است آراء ایالات آریزونا، جورجیا و میسوری را کسب کند. این در حالی است که مردم این ایالات طی نزدیک به 2 دهۀ گذشته همواره به جمهوری‌خواهان رأی داده‎‏اند.

3. ایالت‌هایی که اوباما آن‌ها را به حزب دموکرات متمایل کرد

اوباما در هر دو انتخابات سال‌های 2008 و 2012 با کسب آراء ایالت‎‌هایی که همواره چرخشی بودند، مانند آیووا و پنسیلوانیا به پیروزی رسید.

وی همچنین ایالت‌هایی مانند کلرادو و نوادا را که دارای تنوع قومی هستند، به حزب دموکرات متمایل کرد.

رئیس‌جمهور امریکا در نهایت از محبوبیت خود در میان حومه‌نشینانِ ایالاتی مانند ویرجینیا و کارولینای شمالی، برای پیروزی در این ایالات استفاده کرد.

براساس نظرسنجی‌ها به نظر می‌‎رسد که کلینتون به عنوان نمایندۀ دموکرات‎ها باز هم آراء کلرادو، پنسیلوانیا و ویرجینیا را به دست‎خواهد آورد، اما رأی ایالت‎های آیووا و نوادا نامشخص است.

این‌طور که از نظرسنجی‌ها می‌تواند فهمید، کلینتون در ایالت نیوهمشایر نیز با چالش سختی روبرو خواهد شد، اگرچه مردم این ایالت غیر از سال 2000، در تمامی انتخابات اخیر، به دموکرات‏‌ها رأی داده‎اند.

نتایج انتخابات جنجال‌برانگیز!

همیشه امکان این وجود دارد که همان‌طور که در سال 2000 اتفاق افتاد، فرد پیروز در روز انتخاباتِ ریاست‌جمهوری امریکا تعیین نشود.

در چنین مواقعی یا به دلیل نزاع قانونی دربارۀ روند انتخابات و یا نزدیک بودن آراء، که شمارش تک تک آراء را می‌طلبد، اعلام نتیجۀ انتخابات به تأخیر خواهد افتاد و یا بازشماری آراء صورت انجام خواهد شد.

در ضمن ممکن است 2 نامزد با کسب 269 رأی الکترال، آراء مساوی کسب کنند که در این صورت مجلس نمایندگان کنگرۀ امریکا رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب خواهد کرد.

انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2000 امریکا، چهارمین انتخابات در تاریخ امریکا و اولین انتخابات در طی 112 سال پیش از آن بود، که رئیس‌جمهور با آراء مردمی انتخاب نشد.   

در این انتخابات آلبرت آرنولد گور جونیو مشهور به اَل‌ گور، 48.38 درصد و جورج دبلیو بوش 47.87 درصد آراء را به دست آورد.

در ایالت فلوریدا آراء به حدی نزدیک بود که چند چالش قانونی پیش آمد و آراء بازشماری شد. در نهایت اعتراض‎ها به دیوان عالی کشور رسید. گور به عنوان برندۀ مجموع آراء مردمی، در نهایت با نسبت 4 بر 5 بازندۀ مجمع گزینندگانِ ایالات متحده شناخته شد و جورج بوش به ریاست‎جمهوری رسید.

رأی‌دهندگان فقط به رئیس‌جمهور رأی نمی‎دهند

رأی‌دهندگان در انتخابات امریکا، علاوه بر رئیس‌جمهور، 435 عضو مجلس نمایندگان کنگره و یک سوم از نمایندگان مجلس سنا را برمی‎گزینند.

مردم همچنین مقامات محلی و دولتی را نیز انتخاب می‎کنند.

برندۀ انتخابات چه زمانی رئیس‌جمهور می‎‌شود؟

حدود یک ماه پس از برگزاری انتخابات ریاست‌‎جمهوری اعضای هیئت‎های نمایندگیِ تمامی ایالت دور هم جمع شده و آراء خود را برای انتخاب رئیس‌جمهور به صندوق‌ می‌اندازند.

نتایج این انتخابات نمادین به مجلس سنای کنگرۀ امریکا فرستاده می‎شود و در ششم ژانویه 2017 (17 دی 1395) قرائت می‎شوند.

براساس قانون امریکا، اوباما تا ظهر بیستم ژانویه 2017 (1 بهمن) – روز معارفه- رئیس‎جمهور است.

در روز معارفه که 2 ماه و نیم از انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته است، رئیس‎جمهور تازۀ امریکا و معاونش سوگند یاد کرده و وارد کاخ سفید می‎شوند.

استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی‌وی فارسی» بلامانع است.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.co.uk