جنگندههای کودتاچیانی که سحرگاه شنبه علیه دولت ترکیه اقدام کردند، هواپیمای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور را در تیررس داشتند، اما بدان شلیک نکردند.
هنگامی که گروهی از نظامیانِ ارتش ترکیه در سحرگاه شنبه (26 تیر) مشغول اجرای یک کودتای نافرجام بودند، اردوغان در حال بازگشت از تعطیلات خود در نزدیکی یک تفریحگاه در شهر بندری مارماریس در جنوب غرب ترکیه بود.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک افسر سابقِ نظامی در ترکیه نوشت هنگامی که هواپیمای اردوغان در حال بازگشت به استانبول بود، دستکم 2 جنگندۀ اف-16 آن را در تیررس خود داشتند.
به گفتۀ این افسر، جنگندههای کودتاچیان رادارهای خود را بر روی هواپیمای اردوغان و دو جنگندۀ اف-16 که از آن محافظت میکردند، قفل کردند.
وی افزود: «اینکه چرا آنها شلیک نکردند، یک معما است.»
یک مقام ارشد ترکیه در گفتوگو با خبرگزاری رویترز این موضوع را تأیید کرد که هواپیمای گلفاستریم 4 حامل اردوغان هنگام بازگشت از استانبول با مزاحمت دو جنگندۀ اف-16 که کودتاچیان فرماندهی آنها را برعهده داشتند، روبرو شده است.
مقامی دیگر تأیید کرد که هواپیمای اردوغان در آسمان دچار مشکل شده است، اما جزئیات بیشتری ارائه نداد.
براساس آنچه در وبسایتهای ردیابیِ پرواز مشاهده میشود، هواپیمای اردوغان حدود ساعت 22:40 روز جمعه به وقت گرینویچ (حدود ساعت 3 بامداد شنبه به وقت ایران) از فرودگاه دالامان به هوا برخاست و سپس در جنوب استانبول دچار مشکل شد.
پس از شکست کودتا که حدود 300 کشته به جا گذاشت، دولت به سرعت وارد عمل شد و بیش از 6 هزار نفر را دستگیر کرد. سرکوب مخالفان اردوغان تنها به سربازان و نظامیان محدود نشد، بلکه مقامات وزارت دادگستری را نیز دربرگرفت.
شبکۀ سی.ان.ان تُرک، روز دوشنبه از برکناری 30 فرماندار و بیش از 50 مقام عالیرتبۀ محلی در ترکیه خبر داد. حدود 8 هزار نیروی پلیس نیز روز دوشنبه شغل خود را از دست دادند.
در همین حال در حالی که آنکارا، فتحالله گولن، شخصیت مذهبیِ مخالف دولت که در تبعیدی خودخواسته در امریکا به سر میبرد را یکی از عوامل پشت کودتای نافرجام سحرگاهِ شنبه میداند، گولن در مصاحبه با خبرنگاران گفت، امکان دارد این کودتا «صحنهسازی» بوده باشد.
روزنامۀ ایندیپندنتِ انگلیس روز دوشنبه (28 تیر) با انتشار گزارشی اعلام کرد نظریهپردازانِ توطئه میگویند کودتای نظامیِ نافرجام در ترکیه جعلی بوده است و آن را با آتشسوزی رایشتاگ –حمله به ساختمان پارلمان آلمان در سال 1933 که هیتلر آن را بهانۀ تعلیق آزادیهای مدنی و دستگیری گستردۀ مخالفان خود قرار داد- مقایسه کردهاند.
براساس گزارش ایندیپندنت، برخی از سربازانی که بعد از کودتا در ترکیه بازداشت شدهاند به بازجویان گفتهاند که اصلاً از اینکه در یک کودتا حضور دارند، مطلع نبودند و فرماندهانشان به آنها اعلام کرده بودند که این یک رزمایش نظامی است.
یوهانس هان، کمیسر اتحادیۀ اروپا که مسئول طرح عضویت ترکیه در این اتحادیه است دربارۀ دستگیری مقامات قضایی و نظامی در این کشور پس از کودتا گفت به نظر میرسد که با توجه به سرعت دستگیری قاضیها و دیگر مظنونین به شرکت در کودتا، پیش از رخ دادن این کودتای نافرجام فهرستی برای دستگیری آماده شده است.
هان تصریح کرد: «به نظر میرسد که دستکم چیزی آماده شده است. فهرستها در دسترس هستند که این نشانگر آن است که این فهرستها برای استفاده در یک مرحلۀ خاص آماده بودهاند.»
وی افزود: «من بسیار نگران هستم. این دقیقاً همان چیزی است که از آن میترسیدیم.»
به گفتۀ ناظران شدت سرکوب به خصوص در حوزۀ قضائی در ترکیه نشان میدهد که آنکارا از این فرصت برای تحکیم هر چه بیشتر قدرت اردوغان بهره گرفته است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.