اوحدی دلایل لغو حج تمتع 95 را تشریح کرد

رئیس سازمان حج و زیارت ایران از محتوای 11 بند منفی سعودی‌ها که مانع امضاء تفاهم‌نامۀ حج تمتع از سوی مقامات ایرانی شد، پرده برداشته است.

سازمان حج و زیارت ایران روز دوشنبه (10 خرداد) با انتشار گزارشی به نقل از سعید اوحدی نوشت دولت عربستان سعودی 11 بند منفی به تفاهم‌نامۀ حج میان ریاض و تهران افزوده بود که در سال‌های گذشته خبری از آن‌ها نبود.

سازمان حج و زیارت ایران پس از برگزاری چندین دور گفت‌وگو با مقامات سعودی و تلاش برای حصول توافق در نهایت روز یکشنبه (9 خرداد) با انتشار بیانیه‌‎ای اعلام کرد حج تمتع 95 به دلیل استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی برگزار نخواهد شد و مسئولیت آن برعهده ریاض است.

عادل الجبیر، وزیر امور خارجۀ عربستان در مقابل برای فرافکنی و سرپوش‌گذاشتن بر کارشکنی مقامات سعودی ادعا کرد درخواست‌‎های ایران برای حفظ امنیت در مراسم حج تمتع سال 95 «غیرقابل قبول» بودند و تهران با امضاء نکردن توافقنامۀ حج قصد «بحران‌ آفرینی» دارد.

مقامات ایرانی پیشتر از محدودیت در استفادۀ زائران ایرانی از هواپیمای شرکت‌های داخلی و موضوع درخواست ایران برای صدور روادید حجاج ایرانی در داخل کشور به عنوان موضوعات محل اختلاف میان تهران و ریاض خبر داده بودند.

به گفتۀ اوحدی پس از ساعت‌ها رایزنی طرف‌‎های ایرانی و عربستانی، نظر آن‌ها در ‌باره این دو موضوع تغییر کرد، اما در موضوع صدور ویزا در خاک ایران، «هیچ هماهنگی و توافقی بین وزارت خارجه عربستان و حافظ منافع آن‎ها در ایران یعنی سفارت سوئیس صورت نگرفته بود».

ارادۀ جدی عربستان برای نپذیرفتن زائران ایرانی

رئیس سازمان حج و زیارت ایران با تأکید بر این‌که «ما برای امضا تفاهم‌نامه به عربستان رفته بودیم»، افزود: «دولت این کشور با ایران روابط سیاسی‌اش را قطع کرده است، مگر می‌توانستند راهکاری نداشته باشند؟ مساله آن است که عربستان اراده جدی برای نپذیرفتن زائران ایرانی داشت و می‌خواست با خریدن زمان، مانع حج ایرانی‌ها شود.»

وی افزود: «متقاعد کردن سعودی‌ها دربارۀ اصلاح بند ویزا، در جلسه‌ای هفت الی هشت ساعته اتفاق افتاد. باید این موضوع را درنظر گرفت که تکمیل نرم‌افزار ویزا بسیار پیچیده است. فقط یک ماه باید وقت گذاشت تا اطلاعات 20 قرارداد حج در آن سیستم ثبت شود تا نهایتا ویزاها صادر شود.»

ممنوعیت نصب پرچم جمهوری اسلامی ایران

اوحدی از «ممنوعیت نصب پرچم جمهوری اسلامی ایران در ساختمان‌های محل اسکان زائران ایرانی و همچنین در مسیر حرکت زائران» به عنوان یکی از بندهای منفی تفاهم‌نامۀ یک‌طرفۀ سعودی‌ها نام برد.

وی افزود: «ما پیشنهاد داده بودیم در مسیرهای پرازدحام، تابلوهای اطلاع‌رسانی مزین به پرچم جمهوری اسلامی ایران نصب شود تا هدایت زائران در چنین مناطقی به‌ درستی و با رفع مشکلات قبلی صورت گیرد.»

محدودیت در مراکز درمانی و انتقال دارو         

رئیس سازمان حج و زیارت ایران «اعمال محدودیت در تعداد درمانگاه‌های ایران در عربستان هنگام موسم حج، اعمال محدودیت در انتقال دارو برای استفادۀ‌ زائران ایرانی در عربستان، اعلام جزئیات اطلاعات پزشکان ایرانی اعزامی به حج و همچنین تعیین ظرفیت برای پزشکان» را به عنوان بند منفی دیگر این تفاهم‌نامه ذکر کرد.

وی افزود: «عربستان همچنین استقرار چادرهای امداد و نجات ایرانی‌ها را در مسیر جمرات و مشعر، ممنوع و تاکید کرد که درمانگاه‌های ایرانی باید مجوز استقرار داشته باشند.»

اوحدی همچنین گفت: «دولت عربستان از ما خواست اسامی اعضای بعثه مقام معظم رهبری و ستاد سازمان حج و زیارت که به حج اعزام می‌شوند را به همراه پست اجرایی و سوابق آن‌ها اعلام کنیم. ما می‌خواهیم حج انجام بدهیم و ساختار تشکیلاتی حج ایرانی‌ها ما هستیم، پس ما (سازمان حج و بعثه) تصمیم می‌گیریم چند نفر برای انجام امور و عملیات به حج بروند.»

عربستان خواستار طراحی مچ‌بند الکترونیکی

وی دربارۀ دستور عربستان برای استفاده‌ زائران ایرانی از «مچ‌بند الکترونیکی»، گفت: «متاسفانه رسانه‌ها  به موضوع دستبند، درست نپرداختند. خود سازمان حج استفاده از چنین دستبندی را به عنوان جایگزین کارت‌های PVC که در فاجعه منا مخدوش و شناسایی زائران را دشوار کرد، پیشنهاد کرده بود، ولی مساله آن‌جا بود که دولت عربستان صراحتاً اعلام کرد این مچ‌بندها را خودش طراحی می‌کند و مجوز استفاده از مچ بندهایی که از سوی طرف ایرانی طراحی شود را نمی‎دهد.»

اوحدی افزود: «آن‌ها تاکید کردند که زائران ایرانی حق برگزاری هیچ مراسمی را در هتل‌ها ندارند. پرسش ما این است که مگر حج غیر از این است که بهره‌برداری معنوی از آن می‌شود؟ آیا برگزاری جشن غدیر خم و سوگواری برای شهادت ائمه (ع) و یا ولادت ها خلاف است؟ که آن‌ها در این خصوص پاسخی نداشتند.»

وی تأکید کرد: «مشکل عربستان دعای کمیل نیست. مسأله آن است که سعودی‌ها مذاکرات حج را پنج ماه به تاخیر انداختند و برای نرسیدن مهمان به خانه، مانع‌تراشی کردند.»

رئیس سازمان حج و زیارت ایران دربارۀ حق استفاده از خدمات کنسولی در هنگام حج، تصریح کرد: «امسال به خاطر قطع روابط سیاسی، سفارت و کنسولگری در عربستان نداریم و حتماً در طول حج به طور طبیعی اتفاقاتی می‌افتد، چرا که هر سال احتمال مفقودشدن گذرنامه‌ زائران وجود دارد و باید مرکزی باشد که مجوز خروج برای این زائران صادر کند.»

وی همچنین گفت: «سال گذشته 40 مورد دستگیری به بهانه‌های واهی صورت گرفت، البته زائران ایرانی بعد از دو سه روز آزاد شدند که عربستان به خاطر آن عذرخواهی هم نکرد، اما در هر حال وجود امکانات کنسولی، تضمینی برای تامین امنیت زائران است.»

روابط ایران و عربستان از چندی پیش، پس از اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعیان عربستان و اعتراض‌های پس از آن در تهران و حملۀ عده‌ای خودسر به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، تیره شده است.

با وجود محکومیت حملات خودسران از سوی مقامات ایرانی، ریاض به بهانه این حوادث، روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد.

6 هزار زائر ایرانی انصراف دادند

به گفتۀ رئیس سازمان حج و زیارت ایران، از 17 هزار نفری که برای حج ثبت نام اولیه کرده بودند، 6 هزار نفر انصراف دادند که این آمار نشان‌دهندۀ دغدغۀ ایرانیان است.

وی تصریح کرد: «دولت عربستان در دور اول مذاکرات به هیچ‌وجه ادب سیاسی و پذیرایی از هیأت سیاسی ایران را رعایت نکرد. وقتی آن‌ها با یک هیأت رسمی و سیاسی این‌طور رفتار می‌کنند، قطعاً می‌توان پیش‌بینی کرد که با زائران ایرانی در حج چگونه برخوردی خواهند داشت.»

اوحدی همچنین گفت: «در مذاکرات، در خصوص دیۀ‌ شهدای فاجعۀ منا و وعدۀ دولت عربستان در این‌باره تأکید کردیم که آن‌ها در پاسخ گفتند به این موضوع بعد از دیه حادثه جرثقیل رسیدگی می‌شود.»

در مناسک حج واجب در اوایل مهر ماه 1394 در اثر سوء مدیریت مسئولان سعودی، در مناسک رمی جمرات در منا، صدها تن از زائران خانه خدا جان باختند. مقامات ریاض مدعی هستند در فاجعه منا حدود 770 نفر جان باختند، در حالی که خبرگزاری اسوشیتدپرس از جان باختن 2 هزار و 426 زائر در این حادثه خبر داد.

فاجعه منا چند روز پس از آن روی داد که بر اثر سقوط جرثقیل در مکه بیش از 100 زائر کشته و 200 تن دیگر زخمی شدند. در همان سال دو حادثه آتش‌سوزی مهیب نیز در دو هتل در شهر مکه روی داد که در این حوادث نیز چندین زائر زخمی شدند.

بی‌احترامی سعودی‌ها به قرآن کریم

رئیس سازمان حج و زیارت ایران گفت: «ما در سال‌های گذشته شاهد برخوردهای ناشایستی از سوی سعودی‌ها بودیم. آن‌ها قرآن‌های زائران ایرانی را می‌گرفتند و بارها شاهد بودیم که این قرآن‌ها را پرت می‌کردند.»

وی افزود: «پاسخ وزیر حج به چنین اقدامی این بود که شاهد ورود قرآن‌های تحریف‌شده از سوی زائران برخی کشورها بودیم و پاسخ من به آن‎‏ها این بود که نمونه‌ای از قرآن اهدایی به زائران ایرانی به امیر مکه و وزیر حج عربستان ارائه شده و ایشان از آن برخورد ناراحت شده‌اند چون شاهد بودند این قرآن با قرآن خودشان تفاوتی ندارد و تحریف نشده است.»

سناریوی خطرناک فضاسازی رسانه‌های سعودی علیه ایران

اوحدی همچنین اعلام امضای تفاهم حج از سوی هیأت مذاکره‌کنندۀ ایرانی از سوی مقامات سعودی را عجولانه خواند و افزود: «انتشار این مطلب به صورت گسترده در عربستان که در نشست خبری از سوی معاون وزیر حج صورت گرفته بود و به دنبال آن تکذیب این خبر در بیانیه انتضار یافته وزارت حج سعودی، از سناریوی بسیار خطرناکی برای فضاسازی رسانه‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران حکایت داشت.»

وی با اشاره به پیگیری دیه جان‌باختگان منا و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر زنده نگاه داشتن آن فاجعه بیان کرد: «احکام شرعی قتیل الزحام که مورد تأیید فقه شیعه و سنی است، تایید می‌کند که کشور میزبان باید از بیت‌المال دیه را پرداخت کند. دولت عربستان باید در این‌باره و البته زمانی که در حال از دست رفتن است، پاسخگو باشد.»

رئیس سازمان حج و زیارت ایران افزود: «تا کنون دستگاه دیپلماسی و دادستانی کل کشور، پیگیری‌های خوب و جلسات کارشناسی متعددی در این‌باره داشته‌اند. مستندات این پرونده تقریبا کامل شده و تلاش شده وکلای زبده و حتی آنهایی که از سایر کشورها برای پیگیری این پرونده ابراز علاقه کرده‌اند، به کار گرفته شوند.»

اوحدی تأکید کرد: «ما بر این باوریم که حج، حق شرعی است و کسی نمی‌تواند این حق را سلب کند. این حقوق باید استیفا شود. ماموریت ذاتی ما هم پشتیبانی و دفاع از تحقق احکام شرعی است.»

به گفتۀ این مقام ایران حج سال آینده یقیناً پیگیری می‌شود تا این حق شرعی اقامه شود و حتی سهمیۀ‌ از دست‌رفتۀ زائران ایرانی که امسال محروم شدند برای حج بعدی در نظر گرفته می‌شود.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.co.uk