به اعتقاد یک تحلیل گر مسائل خاورمیانه، برگزاری رزمایش نظامی اخیر عربستان سعودی، چیزی جز تکرار قدرت نمایی های پوشالین رژیم ریاض نیست.
رزمایش نظامی «تندر شمالی» 25 بهمن با شرکت نیروهای نظامی از 20 کشور آغاز شد.
خبرگزاری دولتی عربستان تندر شمالی را «به لحاظ تعداد کشورهای شرکتکننده و همچنین کیفیت تجهیزات نظامی، بزرگترین رزمایش در نوع خود» توصیف کرده است.
دیوید وینبرگ، از مسئولان ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی، در مصاحبه با وبگاه خبری «بیزینس اینسایدر» گفت نباید ادعاهای ریاض را باور کرد و اینکه این رزمایش هدف سیاسی خاصی ندارد.
وینبرگ با اشاره به اینکه کشورهایی از جمله مصر، پاکستان و عمان که «تا کنون از درخواستهای نظامی اخیر عربستان شانه خالی کردهاند» در رزمایش تندر شمالی حضور دارند، گفت: «در سالهای اخیر سعودیها همیشه به نوعی از "بزرگترین" رزمایش نظامی خود خبر دادهاند و مردم هم همواره سعی میکنند دریابند قضیه از چه قرار است.»
موقعیت ژئوپلتیکی مبهم عربستان
این رزمایش در حالی برگزار میشود که ریاض شدیداً نیاز دارد قدرت نظامی خود را به رخ بکشد.
عربستان سعودی در موقعیت ژئوپلتیکی مبهمی قرار دارد؛ اگرچه به لحاظ نظامی و همچنین موقعیت منطقهای دستاوردهایی داشته، اما در شماری از جبهههای مهم شکست خورده است.
دولت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه توانسته است با حمایت روسیه و ایران در مبارزه با تروریستها دستاوردهای بسیاری کسب کند و این پیشرویها به ضرر گروههای پیکارجوی مورد حمایت عربستان تمام شده است.
افزون بر آن، عربستان اخیراً در حملات خود به یمن، که با هدف بازگرداندن عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور مستعفی این کشور به قدرت انجام میشود، ناکام بوده و بسیاری این حملات را به لحاظ استراتژیک اقدامی غلط میدانند.
توافق اخیر عربستان سعودی، روسیه، قطر و ونزوئلا برای تثبیت تولید نفت میتواند به ثابت ماندن سطح تولید اوپک بیانجامد و این امر همزمان با لغو تحریمها علیه ایران به این کشور آسیب خواهد رساند.
در عین حال، گفته میشود ایران که مخالف درجه یک سیاستهای عربستان در منطقه به شمار میرود، هنوز قصد دارد 8 میلیارد دلار به خرید تسلیحات روسیه اختصاص دهد و جایگاهش در سطح جهانی نیز پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک با گروه 1+5، ارتقا یافته است.
مشکلات مالی و مانورهای نمایشی
عربستان سعودی در داخل این کشور نیز تحت فشار است.
قیمت پایین نفت ریاض را مجبور میکند افزون بر کاهش خدمات اجتماعی، مالیات بیسابقهای از مردم بگیرد. در عین حال رژیم ریاض قصد دارد با خصوصیسازی بخشهایی از شرکت نفت «سعودی آرامکو» درآمد بیشتری کسب کند.
با وجود این چالشها، گفته میشود عربستان به لطف نقشی که روی قیمت نفت و همچنین بحرانهای فعلی در کشورهای منطقه از جمله سوریه، مصر و عراق دارد، قدرتمندترین کشور بین کشورهای عرب محسوب میشود.
عربستان سعودی با وجود کاهش بودجه دفاعیاش، سومین کشور خریدار تسلیحات در سال 2015 و همچنین سومین واردکنندۀ تسلیحات در سال 2014 بوده است.
وینبرگ همچنین افزود ریاض برای به نمایش گذاشتن قدرت تسلیحاتیاش بارها رزمایش نظامی برگزار کرده است.
وی گفت: «افزایش برگزاری رزمایشهای نظامی بزرگ عربستان منعکسکنندۀ سرمایهگذاری گستردهتر ریاض در بودجه نظامی و ظرفیت عملیاتی است که بیش از همه از تهدید متعارف و غیرمتعارفی که عربستان از جانب ایران احساس میکند، نشات میگیرد.»
رزمایشی مانند «تندر شمالی» این پیام را به دیگران مخابره میکند که عربستان سعودی قصد دارد با وجود ناکامیهای اخیر خود سیاست قاطع منطقهای خود را حفظ کند.