محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران، در واکنش صریح به مواضع ضد ایرانی اخیر مقامات عالیرتبۀ آنکارا، «ترکیه را همسایهای کمحافظه و قدرناشناس» عنوان کرده است.
ظریف در گفتگو با روزنامۀ ایران که متن کامل آن بهزودی در سالنامۀ ایران منتشر خواهد شد، در واکنش به اظهارات ضد ایرانی مقامات بلندپایۀ ترکیه گفت: «شما ترکیه را ببینید به کجا رسیده است؟ درحالیکه ما دلسوز دولت ترکیه هستیم. دوستان مثلاینکه کمحافظهاند. ایران را متهم به فرقهگرایی میکنند اما به یاد نمیآورند ما برای حکومت آنها - که حتی شیعه نیستند - شب کودتا تا صبح نخوابیدیم. هم کمحافظه هستند و هم در قبال کسانی که به آنها محبت و همراهی کردهاند، قدرناشناسند.»
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور، و مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجۀ ترکیه، اخیراً تهران را به فرقهگرایی در منطقه متهم کرده بودند.
ظریف در این گفتگو سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقه را «موفقیتآمیز» عنوان کرد و گفت: «همه میدانند ما یک کنشگر تعیینکننده منطقه هستیم و طرفهایی که در منطقه موفق نبودند، به امید جهت دادن به سیاستهای (دونالد) ترامپ (رئیسجمهور امریکا) سروصدا میکنند. این طرفها کی هستند؟ همانهایی هستند که از داعش و النصره حمایت کردند. همه میدانند شرایط بسیار خطرناک منطقۀ ما نتیجۀ سیاستهای آنها است. خب الآن یک فرصتی پیداکردهاند و ادعاهایی را مطرح میکنند.»
ترکیه و عربستان، کشورهای شکستخوردۀ منطقه
ظریف با اشاره به اظهارات ضد ایرانی مقامات عربستان سعودی و ترکیه در اجلاس امنیتی مونیخ گفت: «اینها کشورهای مؤثر شکستخورده هستند. یعنی کشورهای مؤثری هستند که سیاستهایشان به بنبست رسیده است. یکوقتی در یک مصاحبه خارجی گفتم ائتلاف بینالمللی ضد داعش، ائتلاف توابین است. الآن میگویم این ائتلاف ناکامان است. تمام طرفهایی که در منطقۀ ما ناکام شدند، ائتلافی شکل دادهاند و حرفهایی میزنند. فکر میکنم خیلی نباید اینها را جدی گرفت. اگر وضعیت خوبی داشتند، به شکل دیگری رفتار میکردند.»
وزیر امور خارجۀ ایران در ادامه افزود: «شما سخنرانی بنده را مقایسه کنید با سخنرانی آنها. ما داریم دربارۀ شرایط بینالمللی و ضرورت گفتگو و همکاری برای حل مشکلات منطقۀ خلیجفارس در جهان پساغربی صحبت میکنیم، آنها دارند سنگ میاندازند. سنگ انداختن معمولاً کار طرف قوی نیست. طرف قوی باید برنامهاش را ارائه دهد و بگوید آینده باید به چه شکلی باشد، نه اینکه بیاید به دیگران ناسزا دهد.»
ضعف سعودیها و ترکیه در قبال ایران
ظریف تصریح کرد: «این کشورها در قیاس با جمهوری اسلامی قدرتی ندارند. اما آنچه باعث شده عدهای از تحلیلگران پیشبینی کنند ممکن است راه جمهوری اسلامی در آینده کمی دشوار شود، تقارن مواضع ترامپ با این کشورها و احتمال همافزایی آنهاست.»
وی افزود: «بعضی از کنشگران در منطقۀ ما احساس ناکامی میکنند به همین دلیل دوست دارند که نهتنها خودشان موضوع دعوا نباشند بلکه رقیبی که از آن شکستخوردهاند را در جایگاه موضوع دعوا قرار دهند. اینها کار خوبی نیست اما طبیعی است ... ما از همسایگانمان توقع چنین رفتاری نداشتیم و یقین داریم از این حرکتشان متضرر میشوند. همانطور که تاکنون هم منفعتی نکردهاند.»
سعودیها در باتلاق یمن گیر افتادهاند
ظریف با اشاره به تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن نیز گفت: «در مورد سعودیها هم قبل از اینکه دولت عربستان وارد سیاست غلط خود در یمن شود، به آنها پیام دادیم که راه برخورد با مسئله یمن چنین نیست، این کارها را نکنید، راه عاقلانه وجود دارد.»
وی ادامه داد: «آنها (سعودیها) ناشنیده گرفتند و الآن در باتلاق و گرداب جنگ یمن گیرکردهاند و برای رهایی از این باتلاق بهجای اصلاح سیاستهای غلط خود، در سخنرانیها و مصاحبهها به ایران حمله میکنند.»
ظریف در پایان اضافه کرد: «این همسایگان ما باید زودتر متوجه شوند که ایران خیرخواه منطقه و خواهان ثبات در منطقه است. ایران هیچوقت نخواسته است گذشتههای بد آنها را مثل حمایتشان از صدام یا دیگر اشتباهاتی که در منطقه داشتهاند، تلافی کند.»