کشف 7 سیارۀ هم‎اندازه با زمین بر گِرد یک ستاره

ستاره‌شناسان هفت سیارۀ تقریباً هم‌اندازۀ کرۀ زمین کشف کرده‎‏اند که در فاصلۀ حدود 40 سال نوری از سیارۀ ما دور یک ستارۀ واحد می‌چرخند.

مجلۀ نیچر روز چهارشنبه از این کشف مهم خبر داد و دانشمندان سازمان فضایی امریکا (ناسا) نیز در مقر این سازمان در واشنگتن در یک نشست خبری اطلاعات مربوط به آن را به اطلاع رسانه‎های جهان رساندند.

این کشف در خارج از منظومۀ شمسی ما، امری نادر و بسیار جالب‌توجه است چراکه این سیاره‎ها دارای 2 ویژگی مهم هستند؛ آن‌ها به‌صورت تقریبی اندازه‎ای برابر با کرۀ زمین دارند و درعین‌حال معتدل به‌حساب می‌آیند.

این اعتدال بدین معناست که ممکن است بر روی سطح آن‌ها آب یافت شود و می‌توان آن‎ها را دارای ویژگی بالقوۀ حمایت از حیات فرض کرد.

به گفتۀ دانشمندان این نخستین بار است که این تعداد سیاره در حال چرخیدن دور یک ستارۀ واحد، کشف می‎شوند.

این هفت سیارۀ فراخورشیدی دور یک ستارۀ کوتوله که ترپیست-1 (Trappist-1) نامیده شده است، می‎گردند.

بر اساس برآورد صورت گرفته از جرم آن‎ها، به نظر می‎رسد که این سیارات برخلاف سیاراتی مانند مشتری که از گازند، سنگی هستند.

در نشست خبری ناسا اعلام شد که سه عدد از این سیارات که با عنوان ترپیست-1 ای، اِف و جی (e,f,g) شناخته می‎شوند، در فاصله‌ای از ستاره‌شان قرار دارند که می‌توان آن‎‏ها را قابل سکونت فرض کرد و حتی ممکن است بر روی سطح آن‎ها اقیانوس وجود داشته باشد.

ازنظر دانشمندان سیارۀ ترپیست-1 اِف، احتمالاً مناسب‎‌ترین سیاره برای سکونت است. این سیاره از زمین اندکی سردتر است، اما اگر جو مناسب داشته باشد و گازهای گلخانه‎ای آن نیز به‌اندازه باشند، بهترین گزینه محسوب می‎شود.

اگر عنوان ترپیست-1 به نظرتان آشنا می‎آید، علتش این است که دانشمندان پیشتر در فصل بهار سال جاری از کشف این ستاره همراه با سه سیاره خبر داده بودند و اکنون با تداوم تحقیقات مشخص شده است که کل سیاراتی که گرد این ستاره می‌چرخند هفت عدد است.

اَمِری ترایود، یکی از محققان این پروژه که استاد ستاره‎شناسی دانشگاه کمبریج است، دراین‌باره گفت: «من فکر می‎کنم یک گام مهم به سمت دریافتن این موضوع که آیا حیات خارج از کرۀ زمین وجود دارد یا خیر، برداشته‎ایم. تصور نمی‎کنم در گذشته هیچ‎گاه سیاراتی مناسب برای کشف حیات یافته باشیم. اکنون، در اینجا اگر حیات موفق به رشد و انتشار گازهایی مشابه با آنچه ما در زمین داریم شده باشد، به پاسخ این مسئله دست خواهیم یافت.»

دانشمندان ناسا تأکید کردند که ممکن است حیات در سیارات دیگر شروع و تکامل متفاوتی در مقایسه با زمین داشته باشد، بنابراین یافتن گازهایی که نشان از حیات داشته باشند، کلیدی‌ترین نکته است.

بر اساس گزارش ارائه شده، این سیارات به حدی به یکدیگر و به ستاره‎شان نزدیک هستند که این هفت سیاره در فضایی پنج‌ مرتبه کوچک‌تر از فاصلۀ میان سیارۀ عطارد با خورشید در منظومۀ ما، قرار دارند.

این نزدیکی به محققان اجازه می‎دهد عمق سیارات را نیز بررسی کرده و در مورد نظام‎های سیاره‎ایِ غیر از منظومۀ شمسی خودمان، بینشی به دست آورند.

به نظر می‎رسد که دور مدار نزدیک‎ترین سیاره به ترپیست-1 چیزی حدود یک روز و نیم زمینی درازا دارد و همین‌طور که از ستارۀ این سیستم دور می‎شویم طول مدار به 13 روز زمینی می‎رسد. با وجود این محاسبات هنوز طول مدار دورترین سیاره به ترپیست-1 مشخص نیست.

ناسا اعلام کرده است که میزان گرمای ترپیست-1، 200 برابر کمتر از خورشید ماست، اما به دلیل نزدیکی سیارات به این ستاره، انرژی مورد نیاز برای حیات تأمین می‎شود.

همچنین با حضور در یکی از این هفت سیاره، سیارات دیگر این مجموعه با اندازه‎ای شبیه به ماه (یا شاید 2 برابر آن) در آسمان قابل‎مشاهده هستند.

بر اساس آنچه ناسا اعلام کرده است، بر روی سیارۀ ترپیست-1 اِف، خورشید سه برابر بزرگ‎تر از خورشید در آسمان کرۀ زمین قابل‌مشاهده است و چون این سیاره ماهیت قرمز دارد، نور احتمالاً رنگی شبیه به ماهی سالمون (قرمز کم‌رنگ) دارد.

محققان بر این باورند که سیارات مذکور در مکان دیگری تشکیل شده و سپس در مدار خود به دور ترپیست-1 قرارگرفته‌اند که این موضوع بسیار مشابه وضعیت سیارۀ مشتری و قمرهای آن است.

دانشمندان همچنین تصور می‎کنند که  احتمالاً سیاراتی که نزدیک‌تر به ترپیست-1 قرار دارند ازنظر گرانشی قفل شده‎اند یعنی تنها یک طرف آن‎ها رو به ستاره قرار دارد. بنابراین در یک سوی این سیارات همواره شب و در طرف دیگر روز است.

بر اساس مدل‎سازی اولیۀ آب‌وهوایی، محققان بر این باورند که سه سیارۀ نزدیک به ستارۀ ترپیست-1، احتمالاً گرم‌‎تر از آن هستند که آب بر روی آن‎‌ها باقی بماند.

درعین‎حال، دورترین سیارۀ این گروه که ترپیست-1 اِچ نامیده شده است، احتمالاً برای حفظ آب، بیش‌ازحد دور و سرد است.

محققان در طول دهۀ آتی سعی بر آن خواهند داشت تا اتمسفر هر یک از این سیارات را به‌تنهایی مورد ارزیابی قرار داده و از این مسئله اطمینان یابند که آیا آن‎ها حاوی آب مایع یا نشانه‎های حیات هستند یا خیر.

اگرچه 40 سال نوری به نظر فاصلۀ زیادی نمی‎آید، اما در حقیقت میلیون‎ها سال به طول می‌‎انجامد تا انسان قادر به رسیدن به این سیستم ستاره‎ای شود. باوجود این واقعیت، از منظر پژوهشی، این بهترین فرصت برای جستجوی حیات فراتر از منظومۀ شمسی ما به‌حساب می‎‌آید.

استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی‌وی فارسی» بلامانع است.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.co.uk