رئیسجمهور امریکا قصد دارد به وزارت دفاع ایالاتمتحده دستوری مبنی بر ایجاد مجموعهای از «مناطق امن» در سوریه را بدهد، اقدامی که میتواند به رویایی امریکا با دولت سوریه و نیروهای روسی در این کشور عربی منجر شود.
دونالد ترامپ روز چهارشنبه در گفتوگو با شبکۀ اِیبیسی نیوز گفت وی «قطعاً مناطق امنی در سوریه ایجاد خواهد کرد» تا محل اسکان پناهجویان سوری باشند.
وی با اشاره به اینکه اروپا با پذدیرفتن میلیونها پناهجوی سوری مرتکب «اشتباه بزرگی» شده است، افزود: «من نمیخواهم چنین اتفاقی در اینجا [امریکا] بیافتد.»
رئیسجمهور ایالاتمتحده بدون ارائۀ جزئیات بیشتر صرفاً گفت: «من قطعاً مناطق امنی برای مردم در سوریه ایجاد خواهم کرد.»
خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی دراینباره اعلام کرده سندی به دست آورده است که نشان میدهد ترامپ در روزهای آتی به پنتاگون و وزارت خارجۀ امریکا دستور خواهد داد تا برنامهای برای ایجاد این «مناطق امن» در سوریه ارائه دهند.
بر اساس این گزارش، امضای پیشنویس این دستور میتواند منجر به افزایش خشونت و درگیری در خاک سوریه شود و احتمال رویارویی و برخورد جنگندههای روسی و امریکایی را در آسمان سوریه افزایش دهد.
در متنی که به عنوان پیشنویس دستور ترامپ به دست رویترز رسیده، آمده است: «وزیر خارجه با همراهی وزارت دفاع مکلف است ظرف 90 روز پس از اعلام این دستور، برنامهای برای ایجاد مناطق امن در سوریه و در مناطق تحت محاصرۀ این کشور ارائه دهد تا اتباع سوریِ آواره در آنها منتظر تعیین تکلیف محل اسکانشان در سوریه و یا کشور ثانی باشند.»
از آنجایی که ترامپ برای ایجاد مناطق احتمالی «پرواز ممنوع» در آسمان سوریه باید نیروی هوایی امریکا یا همپیمانانش را افزایش دهد و محافظت از غیرنظامیان سوری در «مناطق امن» نیز به نیروی زمینی نیاز دارد، اجرای این طرح به منزلۀ افزایش مداخلۀ نظامی ایالاتمتحده در خاک سوریه است.
مقامات نظامی امریکا بارها هشدار دادهاند که ایجاد مناطق پرواز ممنوع در داخل سوریه امری خطرناک است چرا که اطمینان حاصل کردن از عدم نفوذ تروریستها به این مناطق بسیار سخت است.
با وجود مخالفت دولت باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین و دموکرات امریکا، با ایجاد مناطق امن در سوریه، برخی از نمایندگان جمهوریخواه کنگرۀ ایالاتمتحده، در همان زمان نیز موافق ایجاد مناطق امن در داخل سوریه بودند.
ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود اظهارات بعضاً متناقضی دربارۀ سیاست امریکا در قبال سوریه بیان کرده است.
وی در برههای از این مبارزات خود از ایجاد «مناطق امن» در سوریه سخن گفته بود، اما تصریح کرده بود که از کشورهای حوزۀ خلیجفارس برای تأمین مالی این پروژه کمک خواهد گرفت.
اما هنگامی که هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات ترامپ در مبارزات انتخاباتی از ایجاد منطقۀ پرواز ممنوع و «مناطق امن» در خاک سوریه سخن به میان آورد، ترامپ گفت این طرح به جنگ جهانی سوم منجر میشود چراکه هیلاری امریکا را به رویارویی نظامی با روسیه خواهد کشاند.
واکنش آنکارا به اظهارات ترامپ دربارۀ ایجاد «مناطق امن» در سوریه
حسین مفتیاوغلو، سخنگوی وزارت امور خارجۀ ترکیه روز پنجشنبه (7 بهمن) در واکنش به اظهارات ترامپ دربارۀ ایجاد «مناطق امن» در سوریه گفت آنکارا که مدتها است از چنین طرحی حمایت میکند، در انتظار نتیجۀ دستور ترامپ دراینباره خواهد ماند.
در حال حاضر کشورهای اردن، ترکیه و برخی همسایگان دیگر سوریه، میزبان میلیونها پناهجوی سوری هستند. دولت ترکیه مدتها دولت پیشین امریکا را تحت فشار قرار داد تا به آنکارا اجازه دهد به عنوان یکی از اعضای ائتلاف تحت امر ایالاتمتحده یک منطقۀ پرواز ممنوع در مناطق نزدیک به مرز ترکیه در سوریه ایجاد کند.
مفتیاوغلو در یک نشست خبری در آنکارا گفت: «ما شاهد درخواست رئیسجمهور امریکا برای انجام یک تحقیق هستیم. آنچه اهمیت دارد نتیجۀ حاصل از این مطالعه است و اینکه در نهایت چه پیشنهاداتی از دل این تحقیق ارائه خواهد شد.»
وی همچنین گفت برخی از عناصر در سوریه ممکن است از پیشرفت حاصل شده در مذاکرات صلح سوریه که در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شد، عصبانی و به دنبال برهمزدن آتشبس باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجۀ ترکیه افزود آنکارا، مسکو و تهران میبایست از بروز چنین رخدادی و شکستهشدن آتشبس جلوگیری کنند.
رئیسجمهور ترکیه بارها بر ایجاد منطقه امن در خاک سوریه، حد فاصل منطقه اعزاز تا جرابلس در شمال این کشور، تاکید کرده بود. آنکارا مدعی بود این منطقه امن میتواند محل اسکان 2.2 میلیون مهاجر سوری باشد که هم اکنون در خاک ترکیه پناه گرفتهاند و همین امر موجب حفاظت بیشتر از مرزهای ترکیه خواهد شد.
واکنش کرملین: کاخسفید با کرملین رایزنی نکرده است
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ ریاستجمهوری روسیه، نیز روز پنجشنبه در یک نشست خبری در پاسخ به این سؤال که آیا واشنگتن با مسکو دربارۀ ایجاد «مناطق امن» برای پناهجویان در سوریه مشورت کرده است؟ گفت چنین رایزنی صورت نگرفته است.
وی گفت: «خیر، شرکای امریکایی ما با ما مشورت نکردهاند. این یک تصمیم مستقل است.»
پسکوف افزود: «مهم است که این (طرح ایجاد مناطق امن در سوریه) وضعیت پناهجویان را بحرانیتر نکند، اما احتمالاً تمامی عواقب درحال سنجیده شدن هستند.»
بهمنماه سال گذشته ویتالی چورکین، نمایندۀ روسیه در سازمان ملل متحد، گفته بود: «زمانی که همه در حال پرواز و بمباران (سوریه) هستند، صحبت کردن از منطقۀ پرواز ممنوع بیمعنا است.»
وی تصریح کرده بود: «به لحاظ نظری میتوان تصور کرد که در طول اجرای توافقنامۀ آتشبس، پیشنهادی مبنی بر عدم استفاده از حریم هوایی مطرح شود، اما این فقط یک بحث نظری است.»
در آن برهۀ زمانی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با حمایت از طرح ترکیه خواستار ایجاد «مناطق امن» در سوریه شده بود، اما یک سخنگوی وزارت امور خارجۀ سوریه با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود ایجاد منطقۀ پرواز ممنوع «غیرقابل قبول» و هدف آن کمک به تروریستها است.
در آن بیانیه آمده بود: «سوریه پیشنهاد صدراعظم آلمان را نمیپذیرد. این پیشنهاد دخالت در امور داخلی سوریه، نقض حاکمیت ملی این کشور و اصل مصونیت مرزها محسوب میشود و به طور کلی در تضاد با قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل متحد است.»
این وزارتخانه اعلام کرده بود که اظهارات مرکل همزمان با خواستههای مقامات ترکیه ابراز شدهاند که هدفشان حفاظت از گروههای تروریستی و تجهیز افراطگرایان علیه مردم سوریه است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تیوی فارسی» بلامانع است.