دهها دانشمند امریکایی با ارسال نامهای به دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب امریکا، از وی خواستهاند توافق هستهای میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 را حفظ کند.
37 دانشمند امریکایی ازجمله برندگان جایزۀ نوبل، سازندگان سابق تسلیحات هستهای، مشاوران علمی پیشین کاخ سفید و مدیر اجرایی بزرگترین انجمن جهانی دانشمندان، این نامه را امضا کردهاند.
بر اساس گزارش روزنامۀ نیویورکتایمزِ امریکا در این نامه خطاب به ترامپ آمده است: «از شما میخواهیم این دارایی مهم راهبردی ایالاتمتحده را حفظ کنید.»
توافق هستهای با ایران در تاریخ 23 تیر سال گذشته بین تهران و کشورهای گروه 1+5 شامل امریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان در وینِ اتریش امضا شد. درنتیجۀ این توافق، طرفین متعهد به اجرای برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) شدند.
ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود، بارها به انتقاد از توافق هستهای با ایران پرداخت و حتی در نشست کمیتۀ امور عمومی امریکا و اسرائیل در ماه مارس (فروردین 1395) گفت: «اولویت شماره یک برای من رد این توافق زیانبار با ایران است. مدت زیادی درگیر آن بودهام. توافق را میشناسم و اجازه دهید به شما بگویم، این توافق فاجعهبار است. برای امریکا، اسرائیل و برای کل خاورمیانه.»
ریچارد ال. گاروین، فیزیکدانی که در طراحی نخستین بمب هیدروژنی در جهان نقش داشته و به مدت طولانی به واشنگتن در امور مربوط به تسلیحات هستهای و کنترل تسلیحات مشاوره میداده است، هماهنگکنندۀ اصلی نگارش این نامه به ترامپ بوده است.
امضاکنندگان این نامه هدف خود را «ارائۀ ارزیابیشان» دربارۀ توافق هستهای با ایران اعلام کردهاند که از حدود یک سال پیش اجرایی شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تاریخ 26 دی 1394 اعلام کرد تهران برنامۀ هستهای خود را بر اساس برجام محدود کرده است و زمان آن رسیده است که تحریمهای اقتصادی علیه ایران لغو شوند.
دانشمندان امریکایی در نامۀ خود ذکر کردهاند که ایران دوسوم از سانتریفیوژهایش را متوقف کرده است، بیش از 95 درصد از اورانیومی را که تا 4 درصد غنیسازی شده بود، صادر کرده و تولید اورانیوم با خلوص تقریبی 20 درصد را نیز که به سوخت لازم برای بمب اتمی نزدیکتر است، کاملاً کنار گذاشته است.
در این نامه آمده است که در پی توافق هستهای با ایران زمان لازم جهت غنیسازی اورانیوم موردنیاز برای ساخت یک سلاح هستهای «از چند هفته به چندین ماه افزایش یافته است».
مقامهای ایرانی بارها با اشاره به صلحآمیز بودن برنامۀ هستهای این کشور تأکید کردهاند به دنبال ساخت تسلیحات هستهای نیستند. ایران بهعنوان یکی از امضاکنندگان متعهد به پیماننامۀ منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) و یکی از اعضای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حق استفاده از فناوری هستهای برای اهداف صلحآمیز را دارد.
دانشمندان امریکایی همچنین ذکر کردند که کارشناسان و ناظران به آنها اطمینان دادهاند که امکان اینکه در تأسیسات هستهای ایران «بهصورت ناگهانی» سلاح هستهای تولید شود، وجود ندارد.
بر اساس گزارش نیویورکتایمز از مهمترین مسائلی که در نامۀ دانشمندان امریکایی بدانها اشارهشده این است که برجام «خطر تولید مقادیر قابلتوجه و ناگهانی» تسلیحات هستهای در ایران و «فشار بر همسایگان ایران برای دستیابی به تسلیحات هستهای» را کاهش داده است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تیوی فارسی» بلامانع است.