یک مقام مسئول از احتمال توقف واردات گاز ترکمنستان از روز شنبه خبر داد و گفت: ایران آماده ادامه گفتگوهای گازی با ترکمنستان بوده اما خود را هم برای تامین گاز استانهای شمالی آماده کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر این مقام مسئول درباره آخرین وضعیت مذاکرات گازی ایران-ترکمنستان، گفت: تا شب گذشته توافق بین دو کشور برای استمرار صادرات گاز ترکمنستان به ایران حاصل شده بود.
وی با تاکید بر اینکه در مذاکرات امروز مقامات گازی ترکمنستان موضوعات جدیدی را مطرح کردهاند که مانع توافق دو کشور بر سر ادامه تبادل گاز طبیعی خواهد شد، تصریح کرد: در صورتیکه امروز توافقی حاصل نشود احتمالا ترکمنستان از فردا اقدام به قطع صادرات گاز به ایران خواهد کرد
این مقام مسئول با بیان اینکه ایران آماده ادامه گفتگوهای گازی با ترکمنستان بوده اما خود را هم برای تامین گاز استانهای شمالی آماده کرده است، اظهار داشت: هم اکنون تدابیر ویژهای برای تامین گاز استانهای کشور در صورت قطع واردات گاز از ترکمنستان انجام شده است.
در همین حال «حمید رضا عراقی» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در واکنش به تهدید ترکمنستان برای قطع گاز ایران گفت: اجازه به وجود آمدن بحران در استانهای شمالی کشور را نخواهیم داد.
وی به تولید و مصرف 700 میلیون مترمکعب گاز در کشور اشاره کرد و گفت: «از این میزان حدود سه درصد آن، یعنی 12 میلیون مترمکعب واردات از ترکمنستان است که خیلی قابلتوجه نیست.»
همچنین خبرگزاری ایرنا به نقل از برخی نمایندگان مجلس این اقدام ترکمنستان را نوعی « باج خواهی» توصیف کرده است.
فریدون حسنوند با تأکید بر اینکه مجلس شورای اسلامی این حرکت را یک باجگیری دولتی و بینالمللی میداند، افزود: «مجلس قطع گاز از جانب ترکمنستان را یک تهدید برای کشور تلقی میکند و قطعاً هیچگونه نیازی به گاز ترکمنستان ندارد.»
تعاملات گازی میان ایران و ترکمنستان به دو دهه پیش برمیگردد؛ زمانی که وزارت نفت ایران به منظور تامین گاز مناطق شمال شرق کشور قرارداد 30 سالهای با ترکمنستان امضا کرد، اما از آن زمان تاکنون اجرای این قرارداد همواره با مشکلات زیادی همراه بوده است.
واردات گاز از ترکمنستان از زمانی شروع شد که کشور با کمبود گاز مواجه بود؛ با وجود داشتن بزرگترین ذخایر گاز در ایران، به دلیل به بهرهبرداری نرسیدن کامل این ذخایر، با فرا رسیدن فصل سرما افزایش مصرف گاز در بخش خانگی دچار مشکلهایی مانند قطع گاز یا افت فشار بود که برای جلوگیری از این مشکل در منطقههای شمالی کشور قرارداد واردات گاز از ترکمنستان به ایران امضا شد.
تصمیمی که در آن زمان گرفته شد به نفع ایران بود، زیرا قیمت واردات گاز از ترکمنستان در مقایسه با صادرات گاز به ترکیه مناسب بود و منطقی به نظر میرسید.
اما طی این مدت ترکمنستان بارها به ویژه در فصل زمستان ایران را تهدید به قطع گاز کرده و در مواردی هم حتی تهدید خود را عملی کرده اند که در نهایت شاهد افت فشار و قطع گاز در مناطق شمالی کشور بودیم که آخرین آنها دوشنبه گذشته (ششم دی ماه) بود که بار دیگر برای بالا بردن قیمت گاز تهدید جدیدی از سوی آنها مطرح شد.
درحالی ترکمنستان خواستار پرداخت 1.8 میلیارد دلار از سوی ایران بابت مابهالتفاوت افزایش قیمت گاز وارداتی است که ماهیت قراردادهای خرید و فروش گاز بلندمدت بوده و در صورت اختلاف، دو طرف فقط از طریق مراجعه به داور مرضیالطرفین میتوانند مشکل خود را حل کنند که به طور طبیعی زمانی که کشور خریدار در اوج نیاز است در این شرایط اقدام فروشنده به طرح چنین مسائلی غیرمنطقی و غیر قانونی است.