دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجۀ ایران، با زیگمار گابریل، معاون صدراعظم و وزیر اقتصاد آلمان، به دلیل آنچه برنامههای فشردۀ ظریف اعلام شد، برگزار نشد، اما گمانهزنیها دربارۀ علت لغو این دیدار ادامه دارد.
وزیر اقتصاد آلمان در هفتۀ جاری در رأس یک هیأت تجاری به ایران سفر کرد. سفر این مقام آلمانی به ایران به دلیل اظهارات وی دربارۀ رابطۀ آلمان و ایران، بازتاب فراوانی در رسانهها داشت.
گابریل پیشتر در مصاحبه با نشریۀ اشپیگل آلمان گفته بود برقراری روابط عادی و دوستانه میان برلین و تهران تنها هنگامی میسر میشود که ایران «حق موجودیت اسرائیل را بپذیرد». این مقام آلمانی در اظهاراتی مداخلهجویانه به انتقاد از وضعیت حقوقبشر در ایران نیز پرداخته بود.
پس از انتشار این خبر، وزیر امور خارجۀ ایران، در واکنش به پیششرط گابریل برای گسترش روابط تهران-برلین گفت کسی برای ایران شرط و شروطی تعیین نمیکند و ایران یک کشور مستقل است.
ظریف افزود: «سیاستهای ما مشخص است و کشورهای مختلف با علم به سیاستهای ایران که سازنده است، به این کشور سفر میکنند.»
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجۀ ایران، نیز در واکنش به اظهارات گابریل گفته بود: «همانگونه که بارها تأکید کردهایم مناسبات جمهوری اسلامی ایران و آلمان بر پایۀ منافع و احترام متقابل بنا شده و در این رابطه هیچگونه پیش شرطی پذیرفتنی نیست؛ علاوه بر آنکه در این ارتباط دخالت هر گونه عامل ثالث را (در بهبود روابط) کاملاً مردود و مخلّ روابط دوجانبه میدانیم.»
در نهایت روز سهشنبه (13 مهر) همزمان با دومین روز از سفر گابریل به ایران، محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت ایران، گفت در دیدار با وزیر اقتصاد آلمان دربارۀ اظهارات اخیر وی صحبت کرده و این وزیر آلمانی از «تحریف سخنان» خود پرده برداشته است.
نوبخت افزود: «از آقای گابریل پرسیدم که شما به عنوان چهرهای که بعد از برجام در جهت بسط روابط با جمهوری اسلامی ایران اقدام کردید و فرد هوشمندی هستید چرا چنین جمله ای بیان کردید؟ وی گفت: حرفی که از سوی من نقل شده، تحریف شده است. من کاملا موضع جمهوری اسلامی ایران را درک میکنم و به همین منظور و بهرغم این گفتهها به ایران آمدهام.»
علاوه بر لغو دیدار گابریل با ظریف، پیش از آن دیدار علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، با معاون صدراعظم آلمان نیز که قرار بود در مجلس برگزار شود، لغو شد.
درحالی که گابریل، پس از خروج از ایران، در مصاحبه با خبرنگاران مدعی شده است که علت لغو دیدارش با رئیس مجلس شورای اسلامی، رقابتهای حزبی و انتخاباتی در ایران بوده است، مقامات ایرانی این ادعا را رد کردند.
حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژۀ رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بینالملل، دربارۀ لغو دیدار لاریجانی با گابریل گفت: «چرایی لغو دیدار از قبل تنظیم شدۀ دکتر لاریجانی با گابریل کاملا روشن است و نیاز به توضیح بیشتری ندارد. حفظ مواضع اصولی و استقلال سیاسی کشور برایمان امری حیاتی است.»
در پی لغو این دیدارهای رسمی، در نهایت گابریل به دیدار اسحاق جهانگیری، معاون رئیسجمهور ایران، رفت. این مقام آلمانی در روز اول سفر خود، با وزیر اقتصاد ایران دیدار کرده و در نشست تجاری ایران و آلمان در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، حضور یافته بود.
سفر اخیر معاون صدراعظم آلمان، دومین سفر وی به ایران پس از توافق هستهای میان جمهوری اسلامی و کشورهای عضو گروه 1+5 در تیر ماه سال گذشته، به حساب میآمد.
گابریل پیش از این سفر در گفتوگو با روزنامۀ اشپیگل آلمان گفته بود از زمان توافق هستهای و لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران، هم تهران و هم برلین به دنبال گسترش همکاریها با یکدیگر بودهاند و روابط اقتصادی میان ایران و آلمان، سنتی بسیار دیرینه است.
پیشتر فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجۀ آلمان نیز، با سفر به ایران در ماه فوریه (بهمن 1394) در دیدار با حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، از وی خواست به آلمان سفر کند.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تیوی فارسی» بلامانع است.