در پی اعتراض تهران، امریکا و روسیه نیز از گزارش دبیرکل سازمان ملل دربارۀ اجرای قطعنامۀ 2231 شورای امنیت در خصوص توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی انتقاد کردهاند.
خبرگزاری رویترز در تاریخ 17 تیر با افشای گزارش محرمانۀ بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد آقای دبیر کل ادعا کرده که برنامۀ موشکی ایران ناقض «روح برجام» است و از ایران خواسته است که برای کاهش تنش در منطقه، این برنامه را متوقف کند.
این بخش از گزارش مورد انتقاد ایران و روسیه قرار گرفت. مقامات تهران بارها تأکید کردهاند که برنامۀ صلحآمیز دفاع موشکیِ ایران ناقض برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) و یا قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیست.
در گزارش بان همچنین نسبت به اعتراض ایران به قانون محدودیت ویزای امریکا برای اتباع ایرانی و مصادره شدن اموال بانک مرکزی ایران براساس حکم دادگاهی در امریکا، ابراز نگرانی شده، با این حال راهکار مشخصی برای حل این موضوع و حتی درخواستی جدی از امریکا برای اجرای تعهدات خود براساس برجام، ارائه نشده است.
جفری فلتمن، رئیس امور سیاسی سازمان ملل متحد روز دوشنبه (28 تیر) در شورای 15 عضویِ امنیتِ سازمان ملل به تشریح گزارش بان کی مون دربارۀ برجام و تحریمهای ضد ایرانی پرداخت.
امریکا: گزارش بان کی مون نامتوازن است
سامانتا پاور، نمایندۀ امریکا در سازمان ملل در این نشست شورای امنیت گفت: «ایالات متحده به شدت با بخشهایی از این گزارش مخالف است، از جمله اینکه محتوای این گزارش از محدودۀ مقتضی فراتر میرود. ما میدانیم که ایران نیز به شدت با بخشهایی از این گزارش مخالف است.»
وی افزود: «در حالی که برخی استدلال کردهاند که برای حفظ توازن، این گزارش باید به ایرانی فرصتی برای بیان شکایات دربارۀ لغو تحریمها براساس توافق میداد، اما شورای امنیت چنین اختیاری به بان کی مون نداده است.»
در گزارش دبیرکل سازمان ملل به شکایت ایران مبنی بر اینکه هنوز از مزایای رفع تحریمها بهره نگرفته، اشاره شده، اما راهکاری برای حل این موضوع ارائه نشده است.
روسیه: اشتباهات فاحش گزارش بان کی مون
ویتالی چورکین، نمایندۀ روسیه در سازمان ملل نیز در نشست شورای امنیت گفت این گزارش حاوی اشتباهات فاحش است و سرفصلهایی در گزارش که به اعمال «محدودیتهایی» علیه فعالیتهای موشکی ایران اشاره دارند، با موضوع گزارش انطباق ندارند.
چورکین گفت: «برخی از مفاد گزارش دبیرکل هیچ ارتباطی به مأموریت وی، قطعنامه (سازمان ملل) و توافق هستهای ندارد.»
براساس قطعنامۀ 2231 سازمان ملل متحد، ایران نباید به مدت 8 سال برنامهای در ارتباط به موشکهای بالستیک با قابلیتِ حمل کلاهک هستهای داشته باشد. البته این درخواست الزامآور نیست.
بان در گزارش خود اعلام کرده است که آزمایشهای موشکی اخیر در ایران با روح برجام مطابقت ندارند، اما شورای امنیت باید دربارۀ اینکه آیا قطعنامهای نقض شده است یا خیر، تصمیمگیری کند.
روز دوشنبه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران با انتقاد از گزارش بان، تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران مجدداً تاکید میکند که موشکهای بالستیک ایران به دلیل آن که برای حمل کلاهکهای هستهای طراحی نشدهاند، به هیچ عنوان در حیطۀ صلاحیت قطعنامه ٢٢٣١ قرار نمیگیرند و لذا جمهوری اسلامی ایران به هیچ کس اجازه حتی اظهار نظر در مورد سیستم دفاعی خود را نمی دهد.»
قاسمی ضمن تأکید بر اینکه گزارش شش ماهۀ بان کی مون «نامتوازن و جانبدارانه» است، گفت: «این گزارش تحت فشار آشکار امریکا بر دبیرخانه سازمان ملل تنظیم شده و اتهامات وارده در آن علیه جمهوری اسلامی ایران بیاساس است.»
سخنگوی وزارت خارجه همچنین دربارۀ اعتراض ایران به روند کند رفع تحریمهای ضد ایران، اظهار داشت: «جامعۀ بین المللی انتظار دارد دبیرکل سازمان ملل موارد کوتاهی امریکا و برخی از دیگر اعضای ١+٥ در عمل به تعهدات برجامی خود را که مورد گواهی بسیاری از کشورها میباشد، به روشنی و صراحت منعکس نماید.»
ایران و کشورهای گروه 1+5 شامل امریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان تیر ماه سال 1394 در وینِ اتریش به توافق رسیدند و پس از اجرای تعهدات دو طرف، با اجرایی شدن برجام در 27 دی ماه سال گذشته اعلام شد تحریمهای ضدایرانی لغو میشوند.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.