روز سوم خرداد 1361، در جریان عملیات بیت المقدس، ایران خرمشهر را پس از 19 ماه اشغال، از نیروهای عراقی بازپس گرفت.
این عملیات از 10 اردیبهشت 1361 آغاز شد و 26 روز به طول انجامید.
آزادسازی خرمشهر از لحاظ نظامی نقطه عطفی در تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شناخته میشود.
در ایران از این روز به عنوان نمادی از پیروزی، مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن یاد میشود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی سوم خرداد را در تقویم رسمی ایران به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی نامگذاری کرده است.
پس از آزادسازی خرمشهر رزمندگان ایرانی در اولین اقدام خود پس از آزاد سازی شهر، در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند. خبر این پیروزی به سرعت پخش شد و مردم در سرتاسر ایران به خیابان آمدند و به شادی پرداختند.
گرامیداشت سالروز آزادسازی خرمشهر، همواره با نام محمد جهان آرا عجین شده است.
جهان آرا زادۀ خرمشهر بود و در جریان دفاع مقدس، فرماندهی سپاه خرمشهر را برعهده داشت و دوشادوش مردم برای دفاع از ایران می جنگید. پس از سقوط خرمشهر، اولین گام برای پیروزی، شکست محاصره آبادان بود. محاصره آبادان در مهر سال 1360 شکسته شد.
اوّلین بار پس از آزادی خرمشهر حسین فخری، همرزم جهان آرا نوحهٔ معروف «ممد نبودی ببینی» را بر سر مزارش خواند و یکسال بعد غلام کویتیپور، همزمان با سالگرد آزادسازی خرمشهر این ترانه را بازخوانی کرد.
به دنبال این پیروزی در روز هفتم مهر محمد جهانآرا و تعداد دیگری از فرماندهان راهی تهران شدند اما در میانه راه بر اثر سقوط هواپیمای سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران ۱۳۶۰ در سال به شهادت رسیدند.
خبرگزاریهای مختلف به مناسبت سالروز این پیروزی، تصاویری از خرمشهرِ قدیم و جدید منتشر کردهاند:
منبع تصاویر: ایرنا
منبع تصاویر: تسنیم
منبع تصاویر: ایسنا