سازمان عفو بین الملل میگوید ترکیه در ماههای اخیر در اقدامی غیرقانونی هزاران پناهجوی سوری را به کشور جنگزدهشان بازگردانده است.
اتحادیه اروپا و ترکیه چندی پیش در بروکسل بر سر ممانعت از ورود پناهجویان به خاک اروپا از طریق ترکیه توافق کردند.
بر اساس این توافقنامه، آنکارا متعهد شد تمامی پناهجویانی را که در خاک یونان مستقر هستند به ترکیه بازگرداند و در مقابل اتحادیه اروپا پذیرای پناهجویان از طریق ترکیه خواهد بود.
با امضای این توافقنامه ترکیه برای میزبانی و ایجاد تسهیلات به منظور نگهداری پناهجویان تا پایان سال 2018، سه میلیارد یورو از اتحادیه اروپا دریافت خواهد کرد.
عفو بینالملل جمعه (13 فروردین) اعلام کرد چند هزار پناهجو در چند هفته گذشته به سوریه بازگردانده شدهاند که این مسأله بر خلاف قوانین ترکیه، اتحادیه اروپا و قوانین بینالمللی است.
جان دالهوئیسن، مدیر برنامه عفو بینالملل در اروپا و آسیای مرکزی، گفت: «سران اتحادیه اروپا در تلاشهای مذبوحانه خود برای بستن مرزها، عمداً سادهترین حقایق را نادیده گرفتهاند، از جمله اینکه ترکیه برای پناهجویان سوری کشور امنی نیست و روز به روز ناامنتر میشود.»
با این وجود، وزارت خارجه ترکیه مدعی است سوریها علیرغم میل خود به کشورشان بازگردانده نشدهاند و این کشور به مدت پنج سال با «آغوش باز» از پناهجویان سوری استقبال کرده و هیچگاه نخواسته آنها را به اجبار به کشور جنگزدهشان بازگرداند.
یکی از مقامهای ترکیه که نامش فاش نشد، گفت: «طبق قوانین کشورمان و قوانین بینالمللی هیچ یک از سوریهایی که از کشور ما درخواست حمایت کردهاند به اجبار به کشورشان بازگردانده نشدهاند.»
با این وجود، سازمان عفو بینالملل میگوید در استانهای جنوبی ترکیه شواهدی به دست آورده است که نشان میدهد مقامهای این کشور از اواسط ژانویه تقریباً هر روز حدود 100 مرد، زن و کودک سوری را به کشورشان بازگرداندهاند.
به نظر میرسد بسیاری از افرادی که به سوریه بازگردانده شدهاند، پناهجویانِ بیهویت بودهاند، با این وجود عفو بینالملل میگوید موارد بسیاری را از بازگشت پناهجویانِ باهویت ثبت کرده است.
این سازمان همچنین اعلام کرد مقامهای ترکیه ثبتنام پناهجویان سوری را در استانهای مرزی جنوبی این کشور کاهش دادهاند و حتی کسانی که ثبتنام شدهاند از خدمات اساسی از جمله آموزش و درمان محروم هستند.
سوریه از ماه مارس 2011 (1389) صحنه ناآرامیهای مرگبار است. براساس اعلام مرکز پژوهشهای سیاسی سوریه حدود 470 هزار نفر از مردم سوریه به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جریان این ناآرامیها کشته و بیش از 1.9 میلیون نفر زخمی شدهاند.